Bone

Fransızcadan dilimize geçen Bone kelimesi, TDK sözlüğünde Düz veya kıvrımlı her çeşit yumuşak kumaş vb. maddeden yapılan başlık şeklinde tanımlanır.

Aslında farklı meslek gruplarında kullanılan boneler son yıllarda Tesettür giyimin yükselmesiyle modanın gündemine de giriverdi. Mutfaklarda, Kuaför ve güzellik salonlarında, Hastane ve ameliyathanelerde, yüzme havuzlarında  hijyen, sportif ve medikal amaçla kullanılan boneler tasarımcıların yaratımlarıyla moda dünyasında renkten renge şekilden şekle giriverdiler. Bugün biz tesettür giyimin önemli parçalarından olan kadın bone modellerinden söz edeceğiz ama önce bir tarihçesine göz atalım.

Kadınların başlarını örtmesiyle ilgili ilk bilgilere Hamurabi kanunlarında yer verilmiş. Aslında Sümer, Urartu gibi uygarlıklarda köle kadınlarla hür kadınların birbirinden ayrılması amacıyla kullanılıyormuş. Anadolu kültüründe var olan örtünme anlayışı bazı Dünya mitlerinde de karşımıza çıkıyor. Antik Yunanda da başörtüsü tanrıçaların simgesiydi. Tek tanrılı dinler ortaya çıkınca kadınların durumu iyice kötüleşti. Yahudi kadınların örtünme geleneği, Hristiyanlıkta kadın rahibelerde uygulandı. İslam dininin kaynaklarına baktığımızda örtünmeyle ilgili ayetin yine kole kadınları ayırt etme amaçlı olduğunu görüyoruz. Örtünme bir statü meselesi, cinsellikle ilgisi yok. Türkler islamiyeti kabul edene kadar kadınların örtünme geleneği yok. İslamiyetle birlikte kadın tüm sosyal haklarını ve toplumdaki yerini kaybederek yok sayılmaya başlandı. Kadınlar üzerindeki baskı giderek arttı ve çarşaf kadının sokak kıyafeti haline geldi.

Saçların görünmemesi esas olduğundan takılan örtülerin, başörtülerinin kayma riskine karşı bonenin ilk kullanımları ortaya çıktı. Bugün muhafazakar kadınlar arasında bonenin 2 türlü kullanımı söz konusu. İlk kullanım eşarp veya atkı içine takılarak kullanımı diğeri ise doğrudan başörtüsü yerine kullanımı.

Bayan bone modelleri de bu iki kullanım biçimine göre şekillenmiş.  İlk kadın bone modelleri pamuklu kumaştan üretilen siyah ve beyaz renkte sadece eşarpların kaymasını önleme amaçlı son derece sade modeller. Özellikle kadınların şık görünmek istedikleri zamanlarda bu tür bonelerin kısa sürede deforme olması ve kötü görünmesi bir arayış başlatmış ve ilk saten boneler üretilmeye başlanmış. Günümüzde bone kullanımı oldukça yaygınlaşarak her yaştaki muhafazakar kadının en çok kullandığı ürünler arasına girmiş.

Kadın bone modelleri öylesine çeşitlenmiş ki zaman zaman saçın tepesini yüksek göstermek için içi pamuk dolgulu boneler bile satışa sunulmuş. Doğrudan kullanılan bonelerin de dantelli, pilili, nervürlü, işlemeli, fiyonklu, taşlı, büzgülü, bağlamalı pek çok modeli mevcut.

Eşarp ve şal içlerinde kullanılan bonelerin kumaşları önemli. Özellikle yaz aylarında sıcağı ve teri önleyecek, deri reaksiyonlarına yol açamayacak pamuklu kumaşlardan üretilmesi önemli. Ayrıca bu kumaşların sağlam ve dayanıklı olması da bir diğer kriter. Bone seçerken naylon kumaşlardan uzak durmak gerekiyor.

Kullanılan bonelerin de renklerin tıpkı kombinin diğer parçaları gibi kıyafetle uyumlu olması estetik açıdan tercih nedeni. Desenli boneler çok tercih edilmese de zaman zaman dıştaki eşarbın rengi düz tutularak kullanılabiliyor.